Türkiye’de ve Dünyada Tekstil Makineleri

TÜRKİYE’DE ÜRETİM

Tekstil makineleri; tekstil sanayinin kullandığı tekstil hammaddelerinin işlenmesi ve tekstil terbiyesi için kullanılan makinelerdir. Tekstil teknolojisini, iplik, dokuma, örme ve konfeksiyon, kalite kontrol konuları oluşturmaktadır.

Tekstil makinelerinin ‘Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırması’ (Standard International Trade Classification – SITC Rev.3) esas alındığında sektör içerisine giren ürünlerin sınıflandırması aşağıda verilmektedir:

SITC No: 724, ÜRÜN ADI: Tekstil Makineleri

Tekstil Makineleri sektörü ürünlerinin A.S. (Armonize Sistem) esas alınarak düzenlenen GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) numaralarına göre sınıflandırması aşağıda sunulmuştur:

GTİP No ÜRÜN ADI

84.44 Dokuma hammaddelerinden lif imal eden, dokuyan, kesen makineler,

84.45 Lifleri hazırlayan, iplik üreten ve hazırlayan makineler,

84.46 Dokuma tezgahları (makineleri),

84.47 Örgü tezgahları, gipur, tül, dantela, file imali için makine ve cihazları.

84.48 Yardımcı tekstil makine ve cihazları, aksam ve parçaları,

84.49 Keçe, mensucat imal makinelerinin aksam ve parçaları,

84.51 Dokuma hammaddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları,

84.52 Dikiş makineleri, mobilyaları, iğneleri, aksam ve parçaları

Üretim

Türkiye ekonomisinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), istihdam ve ihracat açısından tekstil sanayi en önemli sektörlerden biridir. İstatistiki rakamlara göre GSYH’in % 10’unu ve imalat sanayindeki istihdamın % 20’sini tekstil sanayi oluşturmaktadır. Sektörde yaklaşık 44.000 adet üretici firma vardır. Tekstil ve hazırgiyim ihracatı Türkiye ihracatında önemli bir paya sahiptir. Türkiye, dünyada en önemli tekstil ürünleri üreticilerindendir; hazırgiyim ihracatında dünyada dördüncü, tekstil ihracatında ise dünyada onuncudur. Tekstilin en önemli hammaddelerinden biri olan pamukta da önemli bir miktarda üretime sahip olan Türkiye, dünya pamuk üretiminde de ön sıralarda yer almaktadır. Türkiye’deki başlıca pamuk üretim alanları Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Çukurova Bölgesi, ve Antalya’dır. Kaliteli pamuk üreticisi olan Türkiye, tekstil sanayinin bütün alt kollarında üretim yapmaktadır. Türkiye her tür kumaş, hazırgiyim, ev tekstili ve büyük miktarda teknik tekstil üretim ve ihracatı yapmaktadır. Tekstil sanayisi gelişmiş olan Türkiye’de tekstil makinelerine olan talep artmaktadır. Yukarıda bahsedildiği üzere güçlü tekstil sanayimiz tekstil makineleri ekipmanı üretimindeki gelişmeyi doğurmuştur. 1980 yılına kadar neredeyse kullanılan tüm tekstil makinelerinın ithalatı yapılmaktaydı. 1980’li yıllardan başlayarak Türkiye’de tekstil makineleri üretimine başlanmıştır. Şu an, tekstil makineleri üreticileri yüksek teknolojisi olan makinelerdan basit modellere kadar tekstil sanayinde kullanılan birçok makineyi yerli sanayi ile üretmektedir. Özellikle boyama makineleri üretimi gelişmiş teknolojiye sahiptir. Tekstil makineleri ve ekipmanı üretici firmaların çoğu İstanbul, Bursa, Tekirdağ ve İzmir’de yerleşiktir. Türk tekstil ve hazırgiyim üretimi ürünlere olan talep artışı ve uluslararası rekabet nedeniyle üretim hatlarını yüksek teknolojiye sahip makinelerle yenilemek isteyen firmalar bunu yerli üretim makinelerle daha uygun maliyetlerle yapabilmektir. Bu nedenle yerli makineler üreten firmaların sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Dünya ile yarışabilen teknolojiye sahip yerli makineler aynı zamanda pek çok ülkeye de ihraç edilmektedir.

Makinelerde Ce İşareti

CE işareti, Avrupa Birliğinin yeni yaklaşım politikası kapsamında hazırlanan, yeni yaklaşım direktifleri kapsamına giren ürünlerin bu direktiflere uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir birlik işaretidir. CE işareti, ürünlerin amacına uygun kullanılması halinde insan can ve mal güvenliği, bitki ve hayvan varlığı ile çevreye zarar vermeyeceğini, diğer bir ifadeyle ürünün güvenli bir ürün olduğunu gösteren bir işarettir. CE işareti, Avrupa Birliği’nin uyulması mecburi olan mevzuatı kapsamında yer alan bir işaret olduğu için, AB üyesi ülkelerde ve Türkiye’de piyasaya arz edilecek olan ürünlerin bu işareti taşıması zorunludur. Bu çerçevede Türkiye’de üretilen ve satılan tekstil makinelerinın CE işareti taşıması zorunludur.

TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ

İhracat

Türkiye’nin toplam ihracatı dikkate alındığında makine imalat sanayinde ihracat artışı dikkate değerdir. Tekstil makineleri ihracatının, Türkiye’nin toplam ihracatı içindeki payı giderek artmaktadır. Uzun zamanlar yerli pazar için üretim yapan tekstil makineleri üreticileri son yıllarda ihracat potansiyelini kullanmaya başlamıştır. Tekstil makineleri ihracatında dokuma hammaddelerini üreten; yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları (GTİP: 8451) ve lifleri hazırlayan, iplik üreten ve hazırlayan makineler (GTİP: 8445) öne çıkmaktadır. Sektörde, 1990 yılına kadar iç piyasaya yönelik üretim yapan Türk firmaları, 1990 sonrası dış pazarlara yönelerek yaklaşık 125 farklı ülkeye ihracat gerçekleştirmektedirler. Türkiye’nin başlıca ihracat pazarları, Hindistan, Bangladeş, Pakistan, Özbekistan, Suriye, İran, Almanya ve Mısır gibi tekstil sanayi gelişen ülkelerdir. Türk firmalarının yüksek mühendislik becerileri, ürün esnekliği, ürün geliştirme ve adaptasyon yetenekleri ve jeopolitik konumu ile satış sonrası servis gibi faktörlere verdikleri önem, Türk yapımı tekstil makineleri ve ekipmanı ihracatının artan oranda devamını sağlayacaktır. Türk tekstil makineleri üreticileri son yıllarda arge ve ürge faaliyetlerine önemli miktarlarda yatırım yapmaktadır. Bu teknoloji geliştirme çalışmaları uluslararası pazarda kalıcılık sağlayacaktır. Ülkeler itibariyle Türkiye’nin tekstil makineleri ve ekipmanları ihracatında; Hindistan, Bangladeş, Pakistan, Özbekistan, Suriye, İran, Almanya, Mısır, Fransa, Hong-Kong, Rusya Federasyonu, İsviçre, Türkmenistan, ABD ve İtalya başı çekmektedir.

İthalat

Türkiye, Dünya’nın en büyük hazır giyim üreticilerinden birisidir ve çok büyük miktarlarda makine ve donanım ihtiyacı vardır. Yerli üretimin yetişmediği durumlarda bu makinelerin bir kısmı da yurt dışından getirilmektedir. Tekstil makineleri ithalatımızda en büyük kalem lifleri hazırlayan, iplik üreten ve hazırlayan makinelerdir (GTİP: 8445). Bu veriler; iplik yatırımlarımızın hala artış eğiliminde olduğunu göstermektedir. Almanya, İtalya, İsviçre, Japonya, Belçika, Fransa, Çin, Tayvan, ABD, Güney Kore, Avusturya, İspanya, Çek Cumhuriyeti, Hindistan, İngiltere, Hollanda, İsveç, Danimarka, Polonya ithalatımızda en yüksek paylara sahip ülkelerdir. Genel olarak Almanya toplam tekstil makineleri ve ekipmanı yıllık ithalatımızın ortalama % 30’unu karşılamıştır. Türkiye’nin tekstil makineleri ve ekipmanı ithalatında Almanya’yı, İtalya ve İsviçre izlemektedir.

DÜNYA TEKSTİL MAKİNELERİ TİCARETİ

Tekstil makineleri ve ekipmanı sektöründe dünyada ihracatı en çok yapılan ürün dokuma hammaddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlarıdır (GTİP: 8451). Yardımcı tekstil makine, cihazları ve aksam ve parçaları (GTİP: 8448) ile dikiş makineleri, makine donanımları, iğneleri, aksam ve parçaları (GTİP: 8452) dünya ihracatında bu sektörün diğer önemli kalemleridir. Dünya tekstil makineleri ve ekipmanı ihracatında önde gelen başlıca ülkeler; Almanya, Japonya, İtalya, İsviçre ve Belçika’dır.

ITC (Uluslararsı Ticaret Merkezi) verilerine göre olan dünya tekstil makineleri ve ekipmanı sektöründe dünyada ticareti en çok yapılan ürünler; dokuma hammaddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlarıdır (GTİP: 8451). Dikiş makineleri, makine ekipmanları, iğneleri, aksam ve ­parçaları (GTİP: 8452) ile yardımcı tekstil makine ve cihazları, aksam­ ve parçaları (GTİP: 8448) dünya ithalatında bu sektörün diğer önemli kalemleridir. Dünya tekstil ve deri işleme makineleri ithalatında önde gelen başlıca ülkeler; Çin, ABD, Türkiye, Hong Kong, Almanya, Hindistan, İtalya, Pakistan, Japonya, Meksika, Vietnam, Tayland, Fransa, Belçika, İspanya, İngiltere, Kanada, Bangladeş’tir.